Padaczka pourazowa

Padaczka pourazowa
Zarówno w okresie rozwojowym, jak i w wieku dojrzałym jedną z częstszych przyczyn padaczek są urazy mózgu. Napady drgawek po urazie mózgu mogą wystąpić natychmiast (do 24 godzin po urazie), w ciągu pierwszego tygodnia po urazie (wczesne) lub też po upływie tygodnia od urazu mózgu (późne). Im cięższy uraz mózgu, tym większe ryzyko wystąpienia napadów padaczkowych [1].
 
Łagodne urazy głowy  cechuje krótkotrwała utrata przytomności, brak złamań kości czaszki, objawów ogniskowych, stłuczenia mózgu i krwiaka. Ciężkie urazy charakteryzują się stłuczeniem tkanki mózgu, krwiakami wewnątrzmózgowymi lub wewnątrzczaszkowymi, utratą przytomności lub niepamięcią trwająca dłużej niż doba, a także zaburzenia neurologiczne pod postacią niedowładów połowiczych, afazji, czy otępienia [1].
 
Dane epidemiologiczne
 
Częstość występowania drgawek po urazie mózgu nie jest dokładnie sprecyzowana. Waha się bowiem od 2,5 do 40%. Stłuczenie mózgu i krwiak mózgu jest przyczyną około 25% napadów pourazowych, natomiast uraz drążący w tkankę mózgu – odpowiada za blisko 50% napadów drgawkowych [1].
 
Objawy i diagnostyka padaczki pourazowej
 
Napady drgawkowe natychmiastowe występują bardzo rzadko. Napady wczesne dotyczą około 3-14% pacjentów z urazami głowy. Częściej są obserwowane u dzieci i predysponują do wystąpienia padaczki późnej. Do czynników ryzyka wystąpienia napadów wczesnych zalicza się:
  • urazy czaszki z wgłobieniem,
  • urazy przeszywające,
  • krwotoki śródczaszkowe,
  • utrata świadomości przedłużająca się powyżej doby,
  • wystąpienie napadów drgawkowych w ciągu 24 godzin od urazu.
 
Napady późne dotyczą 5% pacjentów z zamkniętymi urazami głowy, a w przypadku krwawień wewnątrzczaszkowych i złamań kości czaszki z wgłobieniem – występują u 30% pacjentów. Obecność napadów wczesnych zwiększa ryzyko wystąpienia padaczki późnej do 50%.
Jedynie późne napady drgawkowe nawracające po wyleczeniu następstw urazu powinno się traktować jako padaczkę pourazową. Napad pourazowy może wystąpić nawet do kilkunastu lat po urazie mózgu. U większości pacjentów występują napady częściowe lub wtórnie uogólnione.
 
Rozpoznanie padaczki polega na zaobserwowaniu napadu paczkowego we wspomnianych okresach po urazie głowy. Uraz głowy musi być udokumentowany. W elektroencefalogramie i obrazie rezonansu magnetycznego często nie stwierdza się odchyleń od normy [1].
 
Możliwości leczenia
 
U ponad połowy pacjentów po urazie mózgu pierwszy napad występuje w ciągu pierwszego roku. Należy wiedzieć, że u 1/4 pacjentów po urazach napady drgawkowe nie powtarzają się, zatem wielu lekarzy rozpoczyna leczenie dopiero po wystąpieniu drugiego napadu [1].
 
Profilaktyczne stosowanie leków przeciwpadaczkowych jest kwestią dyskusyjną. Nie ma jednego stanowiska w tej kwestii. Aby zmniejszyć powikłania napadów pojawiających się w okresie intensywnej terapii poleca się stosowane fenytoiny przez pierwszy tydzień. Alternatywnym lekiem jest lewetiracetam. Jeśli dzięki tej farmakoterapii napady drgawkowe nie wystąpiły przez 1-2 tygodnie od urazu, wówczas nie kontynuuje się leczenia [1, 2, 3]. Okazuje się, że kwas walproinowy nie jest tak skuteczny jak fenytoina w zapobieganiu napadów pourazowych [1]. Warto wiedzieć, że działanie ochronne po urazie mogą wykazywać również naturalne antyoksydanty (np. witamina E, C, tanina, melatonina i inne) [4].
W przypadku napadów padaczkowych opornych na leki rozważa się wykonanie operacji neurochirurgicznej polegającej na usunięciu ogniska padaczkowego będącego wynikiem urazu mózgu. Pourazowe ognisko padaczkowe powinno zostać wcześniej zlokalizowane i określone, czy jest możliwe do usunięcia operacyjnego, czy nie [1].

Na podstawie:

  1. Rowland L. P., Pedley T. A. (red wyd. pol. Kwieciński H., Kamińska A. M.) Neurologia Merritta. Elsevier Urban&Partner. Wrocław 2014
  2. Szaflarski JP, Sangha KS, Lindsell CJ, Shutter LA. Prospective, randomized, single-blinded comparative trial of intravenous levetiracetam versus phenytoin for seizure prophylaxis. Neurocrit Care. 2010 Apr. 12(2):165-72
  3. Milligan TA, Hurwitz S, Bromfield EB. Efficacy and tolerability of levetiracetam versus phenytoin after supratentorial neurosurgery. Neurology. 2008 Aug 26. 71(9):665-9
  4. Mori A, Yokoi I, Noda Y, Willmore LJ. Natural antioxidants may prevent posttraumatic epilepsy: a proposal based on experimental animal studies. Acta Med Okayama. 2004 Jun. 58(3):111-8
 
Odpowiednia długość i wysoka jakość snu ma fundamentalne znaczenie dla jakości życia. Sen jest procesem istotnym dla odnowien... czytaj więcej
Między jakością snu a uzależnieniami lekowymi istnieje współzależność – zmiany w jednym z tych procesów znajdują odzwierciedl... czytaj więcej
Tekst autorstwa Agnieszki Kawuli   „Niechcący podsłuchałam, jak tata mówił do dziadka: – Po prostu mózg umiera. Czy Pan rozum... czytaj więcej
Autorką tekstu jest dr Ewa Krawczyk, właścicielka i autorka bloga Sporothrix Odra uważana jest często za tzw. łagodną chorobę... czytaj więcej