Iluzja gumowej ręki, dobrze znana osobom zainteresowanym psychologią poznawczą, występuje przy procedurze polegającej na umieszczeniu jednej ręki tak, aby była niewidoczna. Następnie w miejscu, gdzie normalnie ułożona byłaby brakująca kończyna umieszcza się gumową atrapę. Prowadzący eksperyment głaszcze obie ręce – prawdziwą i sztuczną – i w tym momencie uczestnik eksperymentu zaczyna odczuwać, poza głaskaniem swojej ręki, iluzoryczne wrażenie, że gumowa proteza jest jego kończyną.
 

W pomysłowym eksperymencie porównano osoby z niskim nasileniem cech autystycznych i osoby albo z diagnozą ASD (zaburzenie ze spektrum autyzmu) albo wysokim nasileniem cech autystycznych. Procedura polegała na wywołaniu iluzji gumowej ręki, a następnie proszeniu badanych o sięgnięcie po przedmiot w zasięgu gumowej ręki. Mierzono reakcję odruchowego „szarpnięcia” ukrytą ręką. Okazało się, że osoby o wysokim nasileniu cech autystycznych taką reakcję miały znacząco słabszą, mimo pojawiającej się u nich iluzji.

Wyniki te mogą świadczyć o różnicach w interpretowaniu złożonych, osadzonych w kontekście informacji między osobami z niskim i wysokim nasileniem cech autystycznych. Ograniczona zdolność do łączenia informacji i bodźców i osadzania ich w holistycznej reprezentacji rzeczywistości może być związana z trudnościami, których doświadczają osoby z autyzmem: trudnościach w poznaniu społecznym, nietolerancji odstępstw od rutyny i deficytach przetwarzania i integrowania bodźców zmysłowych.

źródło: Palmer, C. J., Paton, B., Kirkovski, M., Enticott, P. G., & Hohwy, J. (2015). Context sensitivity in action decreases along the autism spectrum: a predictive processing perspective. Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences, 282(1802), 20141557.