Choroby układu nerwowego można rozpoznać po najróżniejszych objawach. Przykładowo bywają to trudności w połykaniu, mówieniu, rozpoznawaniu przedmiotów czy osób, a niekiedy również zaburzenia poruszania się, w tym zaburzenia chodu. Dotychczas opisano ich bardzo dużo i przyporządkowano określonym chorobom.
 
Chód koszący
 
Zwany też hemiparetycznym lub połowiczo-niedowładny, występuje w niedowładach (porażeniach) połowy ciała o różnej etiologii np. stan po udarze mózgu [1]. Chory ma zgiętą kończynę górną w stawie łokciowym, a dolną kończynę wyprostowaną. Przemieszczając się, niewładną stroną ciała wykonuje ruchy podobne do koszenia siana za pomocą kosy.
 
Chód kaczkowaty
 
Jest to rodzaj chodu polegający na charakterystycznym stąpaniu z chwianiem się na boki – podobny do sposobu poruszania się kaczki. Zaburzenie to obserwuje się zwłaszcza u pacjentów z dystrofią mięśniową np. obręczy miedniczej lub też z wrodzonym zwichnięciem bioder i osteomalacją („rozmiękanie kości”) [1, 2].
 
Chód koguci
 
Określany też jako chód koński, brodzący, „steppage”. Występuje w przypadku porażenia nerwów strzałkowych. Polega na wysokim unoszeniu kończyn dolnych. Często towarzyszy temu opadanie stóp. Pacjent stara się „nie zaczepiać” stopami o podłogę [1].
 
Chód marynarski
 
Nazywany chodem móżdżkowym, jest obserwowany w uszkodzeniach móżdżku [2]. Chory porusza się niestabilnie, na szerokiej postawie (szeroko rozstawione kończyny dolne), chwieje się, Mylnie może być odebrany jako osoba po upojeniu alkoholowym [1].
 
Chód parkinsonowski
 
Zaburzenie chodu charakterystyczne dla choroby Parkinsona i zespołów parkinsonowskich. Pacjent przybiera pochyloną postawę, nie obserwuje się balansowania kończynami górnymi [2]. Wykonuje powolne, drobne, szurające kroki. Często doświadcza przymrożenia ruchu i nie jest w stanie wykonać pierwszego kroku z miejsca [1] (musi najpierw zrobić krok w tył lub uzyskać pomoc od opiekuna). Występuje duże ryzyko upadku (do przodu, do tyłu, na boki) [1, 2].
 
Chód nożycowy
 
Charakterystyczny dla mózgowego porażenia dziecięcego. Obserwuje się wówczas krzyżowanie kończyn podczas próby stawiania kroków [1].
 
Chód paraparetyczny
 
Może występować jako postać wiotka i spastyczna. Chód wiotki obserwuje się w niedowładach kończyn dolnych. Jest powolny, występuje „załamywanie” kończyn i upadki. Chód spastyczny polega na sztywnym stawianiu kończyn, szuraniu stopami o podłoże. Pacjent sprawia wrażenie jakby spętanego [1].
 
Chód pląsawiczy
 
Określany jako choreatyczny, występuje m.in. w pląsawicy Huntingtona. Podczas chodu dołączają się ruchy kończyn i tułowia niezależne od woli pacjenta, w tym grymasy twarzy i ruchy taneczne [1, 2].
 
Chód ataktyczny
 
Jest wyrazem uszkodzenia tylnych sznurów rdzenia kręgowego i móżdżku. Obserwuje się wtedy chód niepewny, nierówne kroki, nadmierne zginanie kończyn w stawach kolanowych, mocne uderzenia stopami o podłoże oraz stałą kontrolę chodu przez chorego, który ciągle „patrzy pod nogi” [1].
 
Chód histeryczny
 
Cechuje się groteskowym, teatralnym zachowaniem przy próbach stawiania kroków. Pacjent „demonstruje” niemożność chodzenia, przy tym także dziwacznie wygina ciało [1].
 
Oprócz wspomnianych wyżej zaburzeń chodu, opisuje się także: chód utykający (jako objaw urazu kończyny, bólu lub jej skrócenia), depresyjny (charakterystyczny dla pacjentów zmagających się z depresją – powolny, z pochyloną głową) i starczy (podobny do chodu w depresji, z drobnymi krokami, sztywny, niepewny).
 
Na podstawie:
1. Prusiński A. Neurologia praktyczna. PZWL. Warszawa 2011
2.Rowland L. P., Pedley T. A. (red wyd. pol. Kwieciński H., Kamińska A. M.) Neurologia Merritta. Tom 3. Elsevier Urban&Partner. Wrocław 2014